| | Newsletter 14-21 kwietnia 2016
|
| | |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
| |
|
|
|
|
| | WERNISAŻ WYSTAWY AMSTERDAM POLSKICH ŻYDÓW Czwartek, 14.04.2016, godz. 18:00
Będzie to wyjątkowa ekspozycja ukazująca związki pomiędzy cenzurą publikacji sprawowaną w Rzeczypospolitej przez Sejm Żydowski a rozwojem produkcji książek hebrajskich i jidysz w Amsterdamie na tle polsko-holenderskich stosunków gospodarczych i kulturalnych. Restrykcyjne rozporządzenia żydowskiego Sejmu Czterech Ziem odnośnie druku książek, przyczyniły się w drugiej połowie XVII wieku do upadku oficyn hebrajskich działających na terenach Rzeczypospolitej. Najpełniej sytuację tę wykorzystali drukarze w Niderlandach, którzy w dużej mierze przejęli produkcję książek żydowskich przeznaczonych na polski rynek. Amsterdam od drugiej połowy XVII wieku zaczął pełnić funkcję światowego centrum drukarstwa żydowskiego. Przy współudziale pochodzących z Polski żydowskich autorów, redaktorów, korektorów i zecerów, oficyny amsterdamskie rozpoczęły tłoczenie książek na zamówienie polskich Żydów. W oficynach amsterdamskich pracę znaleźli również drukarze, korektorzy i zecerzy z Polski – Jehuda ben Mordechaja z Poznania oraz bracia Jaakow i Awraham Cwi z Krakowa. Książki drukowane z myślą o rozprowadzaniu w Rzeczypospolitej najbezpieczniej było zaopatrzyć w aprobaty udzielone przez Sejm Czterech Ziem — Waad Arba Aracot lub aprobaty podpisane przez polskich rabinów. Jednym z najciekawszych przykładów produkcji oficyn amsterdamskich na rynek Rzeczypospolitej jest edycja dwóch różnych przekładów Tanachu na jidysz, wydanych jednocześnie w 1679 przez Uri Fajwusza i Josefa Athiasa.
W Amsterdamie, mieście słynącym z liberalnej polityki wydawniczej, gdzie ukazało się drukiem wiele tekstów, także polskich Żydów, które nie miały szans na publikację gdzie indziej, swoje dzieła mesjańskie wydawali też polscy Żydzi. M. in. znany kabalista krakowski Naftali Bacharach wydał Emek ha-melech, a równie słynny tłumacz fragmentów Zoharu na jidysz, heretyk, wyznawca Szabtaja Cwi — Cwi Hirsz ben Jerachmiel Chocz, swój komentarz Chemdat Cwi.
Przygotowaniem wystawy zajęła się dr Magdalena Bendowska wspólnie z dr. hab. Janem Doktórem. Podstawą ekspozycji będzie pozostająca w zbiorach ŻIH, licząca ponad 200 tomów, kolekcja amsterdamskich starych druków z XVII i XVIII wieku. Autorzy wybrali z niej 30 pozycji, które według nich stanowią najlepszą ilustrację omawianego okresu rozwoju drukarstwa hebrajskiego.
|
| | | | KONCERT „TAW” KOŃCZĄCY VII FESTIWAL NOWA MUZYKA ŻYDOWSKA 17 kwietnia 2016 roku, godz. 20, Synagoga Nożyków w Warszawie
17 kwietnia zapraszamy na godzinę 20 do Synagogi Nożyków przy ulicy Twardej 6 w Warszawie na koncert „TAW” – misterium — hołd dla polskiej tradycji kantoralnej. Ten zaskakujący muzycznym nowatorstwem i bogactwem brzmień projekt zakończy VII Festiwal Nowa Muzyka Żydowska.
Jego autor – dj Lenar odnalazł w jednym z antykwariatów Tel Awiwu niezwykłą kolekcję starych, szelakowych płyt z nagraniami wielkich przedwojennych kantorów warszawskiej Wielkiej Synagogi na Tłomackiem: Gerszona Siroty, Mosze Kusewickiego, a także chóru Dawida Ajzensztadta.
Ta cudowna, mistyczna muzyka zauroczyła go bez reszty. Uzupełnił ją materiałami ze zbiorów ŻIH. Korzystając z najnowocześniejszych technik dokonał rearanżacji archiwalnych nagrań. Poddał je kreatywnemu montażowi muzycznemu (cut & paste) tworząc unikalną, nowatorska kompozycję, która przybrała kształt jednolitego, dźwiękowego kolażu.
Projekt dojrzewał kilka miesięcy, jako owoc intensywnej współpracy pomiędzy muzykiem a historykami, hebraistami i znawcami judaizmu z Żydowskiego Instytutu Historycznego. Znaczący jest już sam jego tytuł – „Taw” — to ostatnia litera hebrajskiego alfabetu, symbolizująca pieczęć Boga, którą jest prawda.
|
| | | | Niedziela z Zamenhofem/ Dimanĉo kun Zamenhof
Zapraszamy do spędzenia niedzieli 17 kwietnia w Żydowskim Instytucie Historycznym wszystkich tych, którzy chcą przyjrzeć się postaci Ludwika Zamenhofa i pierwszych esperantystów oraz poznać tajniki języka esperanto. Niedziela z Zamenhofem to cykl spacerów i warsztatów, których tematem będzie nie tylko biografia twórcy esperanto, ale także bohaterowie środowiska inteligencji warszawskiej końca XIX wieku. Podczas warsztatów, specjaliści z Polskiego Związku Esperantystów przybliżą okoliczności powstania Lingvo Internacia, a zadania językowe będą okazją do nauczenia się wielu nietypowych słów.
Program dnia:
10:00 Esperanto dla najmłodszych – warsztaty dla dzieci i młodzieży od 7 miejsce: Żydowski Instytut Historyczny, sala w Błękitnym Wieżowcu, pl. Bankowy 2 (wejście od ul. Tłomackie) zapisy: lukasz.zebrowski@pej.pl
11:00 Warszawa z Zamenhofem – spacer śladami twórców esperanto,zbiórka: ul. Hoża 42. Spacer poprowadzi Franciszek Bojańczyk, pomysłodawca Kompania Środkowoeuropejska
12:00 Esperanto na Okopowej – oprowadzanie po cmentarzu żydowskim zbiórka: przed bramą cmentarza żydowskiego, ul. Okopowa 49/51
15:00 Podstawy języka esperanto – warsztaty dla młodzieży i dorosłych miejsce: Żydowski Instytut Historyczny, sala w Błękitnym Wieżowcu, pl. Bankowy 2 (wejście od ul. Tłomackie) zapisy: lukasz.zebrowski@pej.pl
Liczba miejsc na warsztatach jest ograniczona, dlatego zachęcamy do zapisów mailowych! W tytule maila prosimy podać tytuł warsztatów.
Wydarzenie organizujemy wspólnie z Polskim Związkiem Esperantystów PZE Pola Esperanto-Asocio PEA, oraz z Kompanią Srodkowoeuropejską.
|
| | | | | | | | Centralna Biblioteka Judaistyczna prezentuje w Internecie zbiory Żydowskiego Instytutu Historycznego w postaci cyfrowej. Misją CBJ jest udostępnienie wszystkich zbiorów ŻIH, a także poprzez osadzenie ich w kontekscie historycznym, zbudowanie narzędzia pracy dla historyków, genealogów oraz osób zainteresowanych kulturą i historią Żydów w Polsce. Zbiory CBJ obejmują Archiwum Ringelbluma wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zbiory prezentowane w Centralnej Bibliotece Judaistycznej zostały opracowane przez zespół naukowy Instytutu oraz pracownię digitalizacji.
|
| | | | | | |
