Przyjaciele, konkurenci, obcy. Żydzi w „Lalce” Bolesława Prusa109 lat temu w Warszawie zmarł Bolesław Prus. W „Lalce”, uznawanej za najwybitniejszą polską powieść, ukazał różnorodne portrety warszawskich Żydów znajdujących się na historycznym rozdrożu, wahających się między asymilacją a przywiązaniem do religii i tradycji.

Szawuot, czyli Święto ŻniwSzawuot upamiętnia nadanie Żydom Tory na górze Synaj. Zwane jest także Świętem Tygodni, a w Polsce żydowskimi Zielonymi Świątkami. Pierwsza nazwa nawiązuje do odstępu czasu, jaki dzieli Pesach i Szawuot – siedem tygodni. Święto obchodzi się pięćdziesiątego i pięćdziesiątego pierwszego dnia liczonego od drugiego wieczoru Pesach, czyli 6 i 7 dnia miesiąca siwan. W kalendarzu gregoriańskim na rok 2021 jego początek przypada wieczorem 16 maja.

Ślady ognia z 16 maja 1943 r. Konserwacja zabytkowej podłogi„Była żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie przestała istnieć. Wielka akcja została zakończona wysadzeniem w powietrze warszawskiej synagogi o 20:15.” Tak w raporcie do SS-Obergruppenführera i generała policji Krügera z 16 maja 1943 roku, Jürgen Stroop opisał zburzenie Wielkiej Synagogi na Tłomackiem. W wyniku pożaru, jego płomienie wdarły się również do budynku Głównej Biblioteki Judaistycznej, obecnie siedziby Żydowskiego Instytutu Historycznego. Mimo upływu ponad 75 lat ślady zniszczeń zobaczyć możemy na podłodze w holu siedziby ŻIH.

Cenne znalezisko w siedzibie Żydowskiego Instytutu HistorycznegoŚlady pożaru, który wybuchł w budynku Głównej Biblioteki Judaistycznej po wysadzeniu Wielkiej Synagogi 16 maja 1943 r. nadal są widoczne na podłodze w hallu głównym budynku przy ul. Tłomackie 3/5. Podczas remontu w 2017 r. okazało się jednak, że nie jest to jedyne świadectwo wydarzeń sprzed ponad 75 lat.

Zapraszamy na seminarium naukowe online, podczas którego dr Karolina Szymaniak z Żydowskiego Instytutu Historycznego opowie o Racheli Auerbach – dziennikarce, pisarce, członkini grupy Oneg Szabat. Dzięki pomocy Auerbach po wojnie udało się odnaleźć Archiwum Ringelbluma.