| | Żydowski Instytut Historyczny zamknięty dla gości do odwołania
W związku z czasowym zamknięciem
instytucji kultury zapraszamy do wirtualnych odwiedzin. Wciąż mogą Państwo
kontaktować się z Archiwum i Działem Naukowym, oraz Działem Genealogii. Na naszej stronie internetowej pojawiają się nowe,
interesujące artykuły. Księgarnia działa online, więc można korzystać z
wydawanych przez nas książek. Zachęcamy również do śledzenia mediów
społecznościowych Instytutu oraz do korzystania z:
- portalu www.delet.pl
- zasobów www.cbj.jhi.pl
- www.ksiegarnianatlomackiem.pl |
| | Dzienniki jako źródło wiedzy o Zagładzie |
| | Wydanie
Specjalne nr 6 poświęcamy Dziennikom,
które przetrwały dzięki pracy grupy Oneg Szabat w Podziemnym Archiwum Getta Warszawy, zwanym Archiwum
Ringelbluma. Archiwum składa się z kilkudziesięciu tysięcy stron dokumentów, fotografii i rysunków. Cennym materiałem są właśnie różnego
rodzaju dzienniki. Wydawnictwo ŻIH wydało do tej pory m.in.: dzienniki Abrahama Lewina, Heńka Fogla, Chaima Kapłana, Racheli Auerbach, Dawida Sierakowiaka. Zapraszamy do lektury.
|
| | Archiwum Ringelbluma Tom 23: Dzienniki z getta warszawskiego
Tom 23 zawiera dzienniki i zapiski z getta warszawskiego.
Obejmuje autografy i rękopisy anonimowe, bezpośrednie relacje autorów
oraz teksty osób trzecich spisane przez współpracowników Oneg Szabat.
Najobszerniejszym dokumentem jest dziennik Abrahama Lewina, należącego
do grona najbliższych współpracowników Emanuela Ringelbluma. Zachowały
się również zapiski innych członków Oneg Szabat, np. Jechiela Górnego,
Eliasza Gutkowskiego, Menachema Mendela Kohna, Sz. Szajnkindera,
Mordechaja Szwarcbarda, Nechemiasza Tytelmana. Dla losów Archiwum
Ringelbluma niezwykle ważne są zapiski Dawida Grabera i Nachuma
Grzywacza, rejestrujące dramatyczny przebieg zakopywania (na przełomie
lipca i sierpnia 1942 r.) pierwszej części ARG. Cały tom dostępny jest na stornie Centralnej Biblioteki Judaistycznej.
|
| Skąd czerpiemy wiedzę na temat życia i walki w getcie warszawskim?
Zapraszamy do obejrzenia spotkania poświęconego literaturze dokumentu osobistego widzianego jako
źródło wiedzy o Zagładzie na naszym kanale youtube. Jakie
strategie narracyjne wybierają autorzy, by dać świadectwo? Jak
spersonalizowana narracja wpływa na kształtowanie współczesnych
wyobrażeń na temat Zagłady?
W dyskusji wzięli udział: Justyna Kowalska-Leder (autorka opracowania
Dziennika Reni Knoll), Katarzyna Person (autorka opracowania Dziennika
Abrahama Lewina), Adam Sitarek (współautor opracowania Dziennika Dawida
Sierakowiaka) i Karolina Szymaniak (autorka opracowania Pism z getta
warszawskiego Racheli Auerbach). Spotkanie poprowadziła Marta Janczewska.
|
| Ku pamięci przyszłych pokoleń i dla całego świata
Trudno ogarnąć myślą i spisać na papierze to, co się dzieje z narodem
żydowskim – ta konstatacja przewija się przez cały „Dziennik” Lewina
i właściwie spaja go w całość. Lewin pisze codzienną kronikę getta
– dokumentuje pogarszające się warunki życia, głód, choroby, narastający
terror, w końcu wielką akcję likwidacyjną oraz losy pozostawionych przy
życiu, którzy „wloką żywot przesiąknięty goryczą” i nad którymi
„łopoczą skrzydła śmierci”. Nie zaprzestaje pracy również po wywózce
jego żony Luby do Treblinki. Jego świadectwo sięga tego, co przez cały
czas deklaruje jako niemożliwe – opisuje wydarzenia niedające ująć się
w słowa. Ostatni wpis w „Dzienniku” nosi datę 16 stycznia 1943 r.
|
| „Pism z getta warszawskiego” Racheli Auerbach
„W czytaniu dzienników Auerbach jest coś perwersyjnego. Wręcz chorego.
Ich lektura bowiem sprawia niezdrową przyjemność. Ten precyzyjny opis
piekła, z perspektywy kotła z zupą (Auerbach zorganizowała w warszawskim
getcie kuchnię przy ul. Leszno 40 i w szczytowym momencie wydawała
ponad 2000 talerzy posiłku dziennie) — jest po prostu fenomenalny. Nie
tylko literacko. Dzieło wybitne, mimo pozornego chaosu i rozczłonkowania, pełne i całościowe.” - pisze Michał Wójcik.
|
| Chaim Aron Kapłan „Dziennik 1939. Megila życia”
Z trudnością trzymam pióro w dłoni, ale to moja powinność i jej
dopełnię. Natężę resztki sił woli. To mój obowiązek, nie w stosunku
do społeczności hebrajskiej, do której prawdopodobnie moje słowa wcale
nie dotrą, ale mój obowiązek wobec samego siebie: napiszę megilę
cierpienia, na nowy rozdział życia, które nadejdzie. Bo jest we mnie
nadzieja, że na przekór czyhającym niebezpieczeństwom wyjdę z tego
wszystkiego żyw. „Dziennik 1939. Megila życia” to wydany przez Żydowski Instytut
Historyczny im. Emanuela Ringelbluma pierwszy tom „Dziennika” spisanego
przez Chaima Arona Kapłana w latach 1933–1942. Przetłumaczony
i opracowany przez Blankę Górecką tekst inicjuje pierwsze pełne wydanie
wspomnień Kapłana w języku polskim. |
| | |
|
